HARPUT TÜRKÜ HİKAYELERİ-4

YEMEN TÜRKÜSÜ VE HİKAYESİ

Havada bulut yok bu ne dumandır.
Mahlede ölü yok bu ne figandır.
Ana ben ölmedim bu ne şivandır
Aho yemendir gülü çemendir,
Giden gelmiyor acep nedendir.

BURASI HUŞTUR YOLU YOKUŞTUR,
GİDEN GELMİYOR ACEP NEDENDİR

Kışlanın ardında redif sesi var.
Bakın çantasına acep nesi var,
Bir çift kundurası bir al fesi var.

Kışlanın önünde üç ağaç incir.
Kolumda kelepçe boynumda zincir.
Zincirin yerleri ne yaman sancır

Kışlanın önünde sıra söğütler.
Zabitler oturmuş asker öğütler.
Yemene gidecek bu koç yiğitler

Kışlanın ardını duman bağladı.
Analar babalar kara bağladı.
Yemene gidene herkes ağladı.

Kışlanın ardında yüzüyor kazlar.
Ayağım ağrıyor yüreğim sızlar.
Yemene gidene ağlıyor kızlar.
 Aho yemendir gülü çemendir.
Giden gelmiyor acep nedendir.

Kışlanın ardında bir kırık testi.
Askerin üstüne sam yeli esti.
Gelinlik tazeler umudu kesti.
Aho yemendir gülü çemendir.
Giden gelmiyor acep nedendir

BURASI HUŞTUR YOLU YOKUŞTUR,
GİDEN GELMİYOR ACEP NEDENDİR

********************************************************

HİKAYESİ

********************************************************
Uğruna binlerce şehit verdiğimiz, nice ana, bacı, gelin kızların ağıt yaktığı acıya sebep olan Yemen Kanuni devrinde (1520-1566) Mısır valisi Hadım Süleyman Paşanın yaptığı 1.Hint seferi sırasında (1558) zapt olundu, fakat aradan bir müddet ayrı bir eyalet olarak idare olundu Bir ara çıkan isyanlar bastırıldı ve sonunda Yemen, Mısır valisi Koca Sinan Paşa tarafından kesin olarak alındı. Buna rağmen Yemen daima Osmanlı Devletinin bir sömürücüsü olmuş; orduya tek asker, hazineye tek kuruş vermemiş olduğu halde, Türk kanı ve alın teri durmadan akmıştır Yemen’e Kısacası Yemen bir yük olmaktan başka bir şey değildi Osmanlı için.Buraların yabancılara karşı korunması bile Anadolu ve Rumeli’den toplanan askerlerle yürütülürdü.Mekke ve Medine gibi İslam alemi için kutsal sayılan bu yerleri elde tutma isteği Osmanlı devletine pahalıya mal oluyordu.Bunun hatası sonradan öğrenilmiştir ama ne yazık ki binlerce Türk’ün şehit olmasına, binlerce ana kızın ve gelinin feryatlarına, binlerce yavrunun yetim kalmasına engel olamamıştır.

Bunca yıl kendilerine öz evladı gibi baktığı için Osmanlı Devletine karşı Yemen,İngilizlerle işbirliğine giderek Osmanlıya karşı savaş açmıştır. Beş cephe de birden çarpışan Osmanlı kuvvetleri Anadolu’dan asker sevki yapmaktadır. Çarpışmalar o kadar şiddetli olmaktadır ki aileler Yemen’e cepheye giden evlatlarının artık geri dönmeyeceğini bilmektedirler. Bir çok aile cepheye gönderdikleri çocuklarından bir daha haber alamamışlardır. Hatta bazı askerler yıllar sonra savaş bitse de bu topraklardan geriye dönememişler sağ kalabilenler orada yaşamlarını devam ettirmişlerdir.

Bu acıyla Yemen Türküsü o devirlerde halkın dilinden düşmemiş etkilerini ve izlerini günümüze kadar bu türküyle taşımıştır.

NOT : Ayrıca bu türkünün pek çok şarkıcı tarafından söylenen bir de "burası muştur"lu kısmı vardır.Türkünün esasında burada geçen yer "muş" değil "huş"tur.Huş, Yemen'de bir şehrin* adıdır.ancak halk arasında türkü yıllardır söylene söylene huş unutulmuştur. Türkü kesinlikle Harput türküsüdür.Askerler kışlada toplanmaktadır. o zamanlarda Muş ta ne ordu ne kolordu ne alay kısaca askerin toplandığı yermi vardı ki...???